పిన్‌ కోడ్‌లోని ప్రతి డిజిట్‌కు ఒక అర్థముందని తెలుసా? దాన్ని ఎవరు కనిపెట్టారు? మొత్తం పుట్టుపూర్వోత్తరాలు తెలుసుకోండి!

భారతీయ పిన్ కోడ్ వ్యవస్థ తపాలా సేవలను సమర్థవంతంగా నిర్వహించడానికి సహాయపడుతుంది. 6-అంకెల కోడ్ దేశాన్ని 9 జోన్లు, ఉప-జోన్లు, జిల్లాలు, పోస్టాఫీసులుగా విభజిస్తుంది. మొదటి అంకె జోన్‌ను, రెండవది ఉప-జోన్‌ను, మూడవది జిల్లాను, చివరి మూడు అంకెలు పోస్టాఫీసును సూచిస్తాయి. మరిన్ని వివరాలు ఇలా ఉన్నాయి..

నేటి డిజిటల్ యుగంలో ఉత్తరాలు పంపడం తగ్గిపోయినప్పటికీ, చిరునామాపై రాసే ‘పిన్ కోడ్’ ఇప్పటికీ మన రోజువారీ లావాదేవీలలో అంతర్భాగం. ఆన్‌లైన్ షాపింగ్ నుండి బ్యాంకింగ్ వరకు, ప్రభుత్వ పథకాల నుండి అత్యవసర సేవల వరకు, ప్రతిచోటా పిన్ కోడ్ వాడకం తప్పనిసరి. కానీ ఈ 6-అంకెల సంఖ్యా పిన్‌ కోడ్‌ ఒక ప్రాంతానికి ఎలా నిర్ణయించారు? అసలు పిన్‌ కోడ్‌ వాడకం ఎప్పుడు మొదలైంది? దాని వెనుక పూర్తి విశేషాలు ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం..

‘పిన్‌కోడ్’ అంటే పోస్టల్ ఇండెక్స్ నంబర్. భారత పోస్టల్ డిపార్ట్‌మెంట్ 1972లో దేశంలోని భౌగోళిక విభాగాలను కచ్చితంగా వర్గీకరించడానికి ఈ వ్యవస్థను ప్రారంభించింది. చిరునామాదారునికి ప్రత్యేకమైన కోడ్ ఇవ్వడం ద్వారా ఉత్తరాలు, పార్శిళ్లు, ఇతర పోస్టల్ సేవలను మరింత సమర్థవంతంగా, వేగంగా, క్రమశిక్షణతో అందించడం ప్రధాన లక్ష్యం.

పిన్‌కోడ్ ఎలా నిర్ణయించారు?

• భారతదేశంలోని ప్రతి పిన్ కోడ్ 6 అంకెలను కలిగి ఉంటుంది. ఈ అంకెలలో ప్రతిదానికి ఒక నిర్దిష్ట భౌగోళిక అర్థం ఉంటుంది.
• మొదటి అంకె – దేశంలోని మొత్తం 9 జోన్లలో ఇది దేనిలో భాగమో సూచిస్తుంది.
• ఉదాహరణకు: 5 – సౌత్ జోన్ (ఆంధ్రప్రదేశ్, తెలంగాణ, కర్ణాటక) సాధారణంగా తెలుగు రాష్ట్రాల్లో పిన్‌ కోడ్‌లన్నీ 5 నంబర్‌తోనే స్టార్ట్‌ అవుతాయి.
• ఇక రెండవ అంకె – ఆ జోన్‌లోని ఉప-జోన్‌ను సూచిస్తుంది.
• మూడవ అంకె – సంబంధిత జిల్లాను సూచిస్తుంది.
• చివరి మూడు అంకెలు నిర్దిష్ట పోస్టాఫీసుకు సంబంధించినవి.

సంఖ్యలను ఎలా విభజించారు? సెక్షన్ వారీగా పిన్‌కోడ్‌లోని మొదటి అంకె:

• 1: నార్త్ జోన్ (ఢిల్లీ, హర్యానా, పంజాబ్, హిమాచల్ ప్రదేశ్, జమ్మూ కాశ్మీర్)
• 2 : నార్త్ జోన్ (ఉత్తరాఖండ్, ఉత్తరప్రదేశ్)
• 3: వెస్ట్ జోన్ (రాజస్థాన్, గుజరాత్)
• 4: వెస్ట్ జోన్ (మహారాష్ట్ర, గోవా, మధ్యప్రదేశ్)
• 5: సౌత్ జోన్ (ఆంధ్రప్రదేశ్, తెలంగాణ, కర్ణాటక)
• 6: సౌత్ జోన్ (కేరళ, తమిళనాడు)
• 7: తూర్పు జోన్ (పశ్చిమ బెంగాల్, ఒడిశా, అస్సాం)
• 8: తూర్పు మండలం (బీహార్, జార్ఖండ్)
• 9: సైనిక పోస్టల్ సర్వీస్ (APO మరియు FPO)

పిన్‌కోడ్ ఎప్పుడు ప్రారంభమైంది?

పిన్‌కోడ్ వ్యవస్థను 1972 ఆగస్టు 15న ప్రవేశపెట్టారు. ఆ సమయంలో భారత తపాలా శాఖలో అదనపు కార్యదర్శిగా ఉన్న శ్రీరామ్ భికాజీ వాలంకర్ దీనికి ఘనత వహించారు. వేలాది గ్రామాలు, పట్టణాలు, తపాలా కార్యాలయాలు ఉన్న భారతదేశం వంటి విశాలమైన దేశంలో తపాలా కచ్చితమైన డెలివరీ అవసరాన్ని దృష్టిలో ఉంచుకుని ఆయన ఈ వ్యవస్థను ప్రవేశపెట్టారు.

పిన్‌కోడ్ ఎందుకు అంత ముఖ్యమైనది?

• సరైన పిన్‌కోడ్ ఇస్తే లేఖలు లేదా ఏవైనా పార్శిళ్లు సరైన చిరునామాకు సకాలంలో చేరుతాయి.
• బ్యాంకు ఖాతాలు, ఆధార్, రేషన్ కోసం పిన్‌కోడ్ అవసరం.
• అంబులెన్స్, పోలీసులు, అత్యవసర సేవలు సరైన ప్రదేశానికి చేరుకుంటాయి.
• ఆన్‌లైన్‌లో కొనుగోలు చేసేటప్పుడు, కచ్చితమైన డెలివరీ కోసం పిన్‌కోడ్ అవసరం.
• పరిపాలనకు ఉపయోగపడే పిన్‌కోడ్‌ల ఆధారంగా దేశ భౌగోళిక విభాగాల వర్గీకరణ సులభం అవుతుంది.