రేపే ఉపరాష్ట్రపతి ఎన్నికలు..ఆసక్తికరంగా మారిన ఎన్నికలు.. ఎవరి బలం ఎంతో తెలుసా..

భారత ఉపరాష్ట్రపతి పదవికి ఎన్నికకు సర్వం సిద్ధమైంది. ఓటింగ్ మంగళవారం (సెప్టెంబర్ 9న) జరుగుతుంది. NDAకి చెందిన CP రాధాకృష్ణన్, భారత కూటమికి చెందిన సుదర్శన్ రెడ్డి మధ్య పోటీ ఉంది. ఇద్దరు అభ్యర్థులు అనుభవం, విభిన్న నేపథ్యాలను కలిగి ఉన్నాయి. లోక్‌సభలో NDAకి మెజారిటీ ఉన్నందున రాధాకృష్ణన్ గెలిచే అవకాశం ఎక్కువగా ఉందని.. అయితే ప్రతిపక్షాలు కూడా సుదర్శన్ రెడ్డికి ఐక్యంగా మద్దతు ఇస్తున్న నేపధ్యంలో ఈ ఎన్నికలపై సర్వత్రా ఉత్కంఠ నెలకొంది.

దేశ ఉపరాష్ట్రపతి ఎన్నికకు సర్వం సిద్ధం అయింది. సెప్టెంబర్ 9 వ తేదీ మంగళవారం ఓటింగ్ నిర్వహించనున్నారు. ఎన్నికలకు ముందునుంచే అధికార NDA, భారత కూటమి అభ్యర్ధి సభ్యుల మద్దతు కూడగట్టడానికి తమ వంతు ప్రయత్నం చేస్తున్నారు. ఈ ఆసక్తికరమైన ఎన్నికల్లో ప్రధాన, ప్రతిపక్ష నేతలు తమ విజయంపై నమ్మకంగా ఉన్నాయి. గత నెలలో జగదీప్ థన్కర్ అనారోగ్యం కారణంగా ఉపరాష్ట్రపతి పదవికి రాజీనామా చేశారు. దీంతో ఇప్పుడు భారత ఉపరాష్ట్ర పదవికి ఈ ఎన్నికలు జరుగుతున్నాయి.

ఇది 17వ ఉపరాష్ట్రపతి ఎన్నిక. ఈ పదవిని లోక్‌సభ, రాజ్యసభ సభ్యులు రెండింటినీ కలిగి ఉన్న ఎలక్టోరల్ కాలేజీ ఎన్నుకుంటుంది. ఈ నేపధ్యంలో ఈ రోజు ఉప రాష్ట్రపతి ఎన్నికల్లో ఏ పార్టీ పైచేయి సాధిస్తుందో, ఎవరు ఎవరికి మద్దతు ఇస్తున్నారు? ఓటింగ్ ప్రక్రియ ఏమిటి అనేది తెలుసుకుందాం?

సీపీ రాధాకృష్ణన్ వర్సెస్ సుదర్శన్ రెడ్డి ఈసారి ఉపరాష్ట్రపతి ఎన్నికల్లో తమిళనాడుకు చెందిన సీనియర్ బిజెపి నాయకుడు సిపి రాధాకృష్ణన్, తెలంగాణకు చెందిన సుప్రీంకోర్టు మాజీ న్యాయమూర్తి బి. సుదర్శన్ రెడ్డి మధ్య పోటీ నెలకొంది. మహారాష్ట్ర గవర్నర్ రాధాకృష్ణన్‌కు సుదీర్ఘ రాజకీయ అనుభవం ఉంది. బిజెపికు నమ్మకమైన, విశ్వసనీయ వ్యక్తిగా పరిగణిస్తారు. అంతేకాదు దక్షిణ భారతదేశంలోబీజేపీ ఉనికిని బలోపేతం చేయడానికి పార్టీ వ్యూహంలో ఆయన ప్రధాన భాగం. మరోవైపు న్యాయవ్యవస్థలో సుదర్శన్ రెడ్డి నీతి, నిజాయితీ కలిగిన న్యాయమూర్తిగా ప్రసిద్ధి చెందారు. రాజ్యాంగం, ప్రజాస్వామ్య విలువలను రక్షించడానికి ఆయన పనిచేస్తారని ప్రతిపక్షం నమ్ముతుంది. రాజకీయాలు, న్యాయవ్యవస్థ మధ్య ఈ ఉపరాష్ట్ర పతి ఎన్నికలు జరగనున్నాయి. ఈ ఎన్నికలు మరింత చారిత్రాత్మకంగా మారనున్నాయి.

ఉపరాష్ట్రపతి ఎన్నికల్లో ఓటర్లు ఎవరు? పార్లమెంటు ఉభయ సభల సభ్యులతో కూడిన ఎలక్టోరల్ కాలేజీ ద్వారా ఉపరాష్ట్రపతి ఎన్నికవుతారు. ఇది మాత్రమే కాదు నామినేటెడ్ సభ్యులు కూడా ఇందులో పాల్గొంటారు. ఈ ఎన్నికల్లో రాష్ట్ర అసెంబ్లీలకు ఎటువంటి పాత్ర లేదు. 2025 లో ఖాళీగా ఉన్న పదవులను మినహాయించి ఉభయ సభలకు 782 మంది ఎంపీలు ఉంటారు. వీరిలో 543 మంది లోక్‌సభ, 233 మంది రాజ్యసభ, 12 మంది నామినేటెడ్ సభ్యులు. ప్రతి ఎంపీ ఓటు విలువ ఒకేలా ఉంటుంది.

ఓటింగ్ ప్రక్రియ ఏమిటి>వాటిని ఎలా లెక్కిస్తారంటే రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 66 ప్రకారం ఉపరాష్ట్రపతి ఎన్నిక అనుపాత ప్రాతినిధ్య వ్యవస్థకు అనుగుణంగా నిర్వహించబడుతుంది . ఒకే బదిలీ చేయగల ఓటు (STV) ఉపయోగించి పార్లమెంటు ఉభయ సభల సభ్యులతో కూడిన ఎలక్టోరల్ కాలేజీలో రహస్య బ్యాలెట్ ద్వారా ఉపరాష్ట్రపతిని ఎన్నుకుంటారు. అభ్యర్థులను ప్రాధాన్యత క్రమంలో (1, 2, 3, మొదలైనవి) ర్యాంక్ చేస్తారు. ఎన్నికల్లో గెలవాలంటే ఒక అభ్యర్థి మొత్తం చెల్లుబాటు అయ్యే ఓట్లలో సగానికి పైగా కలిగి ఉండాలి. ఏ అభ్యర్థికి మొదటి ప్రాధాన్యత ఓట్లలో మెజారిటీ లభించకపోతే.. అత్యల్ప సంఖ్యలో ఓట్లు ఉన్న అభ్యర్థిని తొలగించి, అతని బ్యాలెట్ పత్రాలను తదుపరి అందుబాటులో ఉన్న ప్రాధాన్యతలకు బదిలీ చేస్తారు. అభ్యర్థి మెజారిటీ సాధించే వరకు ఈ ప్రక్రియ కొనసాగుతుంది.

ఉపరాష్ట్రపతి ఎన్నికను ఎన్నికల సంఘం నిర్వహిస్తుంది. ఓటింగ్‌ను పర్యవేక్షించడానికి రిటర్నింగ్ అధికారిని నియమిస్తారు. అతను సాధారణంగా సీనియర్ పార్లమెంటరీ అధికారి. ఈ ఓటింగ్ 1974 రాష్ట్రపతి, ఉపరాష్ట్రపతి ఎన్నికల నియమాలలోని 8వ నిబంధన ప్రకారం పార్లమెంట్ హౌస్‌లో జరుగుతుంది.

ఎవరు ఎవరికి మద్దతు ఇస్తున్నారు? లోక్‌సభలో బిజెపి నేతృత్వంలోని ఎన్డీఏకు బలమైన మెజారిటీ ఉందని, అనేక ప్రాంతీయ పార్టీలు కూడా NDA అభ్యర్దికి మద్దతు ఇస్తున్నాయని సమాచారం. దీని కారణంగా సీపీ రాధాకృష్ణన్ విజయం దాదాపు ఖాయమని భావిస్తున్నారు. అయితే ప్రతిపక్ష పార్టీ భారతదేశం గతంలో కంటే మరింత ఐక్యంగా, బలంగా కనిపిస్తోంది. కాంగ్రెస్, తృణమూల్ కాంగ్రెస్, ఆమ్ ఆద్మీ పార్టీ, సమాజ్‌వాదీ పార్టీ, ఆర్జేడీ, వామపక్ష పార్టీలతో పాటు ఇతర ప్రతిపక్ష పార్టీలు సుదర్శన్ రెడ్డికి మద్దతుగా ప్రచారం చేశాయి. అదే సమయంలో శివసేన (యుబిటి) రెడ్డికి మద్దతు ఇస్తోంది. దీనితో పాటు తెలంగాణ ముఖ్యమంత్రి రేవంత్ రెడ్డి అభ్యర్థన మేరకు ఆల్ ఇండియా మజ్లిస్-ఎ-ఇత్తెహాదుల్ ముస్లిమీన్ (AIMIM) జాతీయ అధ్యక్షుడు అసదుద్దీన్ ఒవైసీ జస్టిస్ సుదర్శన్ రెడ్డికి మద్దతు ఇవ్వాలని నిర్ణయించారు.

అదే సమయంలో రక్షణ మంత్రి రాజ్‌నాథ్ సింగ్ డిఎంకె అధ్యక్షుడు, తమిళనాడు ముఖ్యమంత్రి ఎంకె స్టాలిన్‌ను సంప్రదించి సిపి రాధాకృష్ణన్ కు మద్దతు కోరారు. అయితే స్టాలిన్ ఎటువంటి ప్రకటన చేయలేదు. అంతేకాదు వైయస్ఆర్ కాంగ్రెస్ పార్టీ ఎన్డీఏకు మద్దతు ఇస్తుందని తెలిపింది. లోక్‌సభలో నలుగురు, రాజ్యసభలో ఏడుగురు సభ్యులు ఉన్నారు. గత రాష్ట్రపతి, ఉపరాష్ట్రపతి ఎన్నికల్లో ఎన్డీఏ అభ్యర్థులకు మద్దతు ఇచ్చింది. ప్రస్తుతం బిజెడి చీఫ్ , ఒడిశా మాజీ ముఖ్యమంత్రి నవీన్ పట్నాయక్ ఢిల్లీలో ఉన్నారు. ఉపరాష్ట్రపతి పదవికి ఓటు వేయడంపై ఆయన ఇంకా అభిప్రాయాన్ని ప్రకటించలేదు. ఒడిశా ప్రయోజనాలను ప్రధానంగా దృష్టిలో పెట్టుకుని పార్టీ చీఫ్ సరైన సమయంలో నిర్ణయం తీసుకుంటారని బిజెడి సీనియర్ ఎమ్మెల్యే ప్రమీలా మాలిక్ ఖచ్చితంగా చెప్పారు.

ఎన్నికలకు ముందే బీజేపీ వ్యూహం ఉపరాష్ట్రపతి ఎన్నికలకు ముందు బిజెపి తన ఎంపీల కోసం రెండు రోజుల వర్క్‌షాప్‌ను నిర్వహించింది. ప్రధాని మోదీతో సహా అన్ని పార్టీ ఎంపీలు ఈ వర్క్‌షాప్‌లో పాల్గొన్నారు. ఈ వర్క్‌షాప్‌లో, ఎంపీలకు ఓటింగ్ ప్రక్రియ, రహస్య ఓటింగ్ సాంకేతిక సూక్ష్మ నైపుణ్యాల గురించి వివరణాత్మక సమాచారం ఇవ్వబడింది. ఏ చిన్న నిర్లక్ష్యం అయినా ప్రతిపక్షానికి ప్రయోజనం చేకూరుస్తుంది.. కనుక ఎంపీలు జాగ్రత్తగా ఓటు వేయాలని ఎన్డీఏ నాయకత్వం నొక్కి చెప్పింది. ప్రతిపక్షం తన ఎంపీల మధ్య ఐక్యతను నిర్ధారించడానికి నిరంతరం సమావేశాలు కూడా నిర్వహించింది.

ఎవరికి మెజారిటీ ఉంది? లోక్‌సభలో మెజారిటీ ఉన్నందున ఉపరాష్ట్రపతి ఎన్నికల్లో NDA ఆధిక్యంలో ఉన్నట్లు కనిపిస్తోంది. గణాంకాలను పరిశీలిస్తే, లోక్‌సభలో NDA ఎంపీల సంఖ్య 293 ,రాజ్యసభలో 130. అంతేకాదు 12 మంది నామినేటెడ్ సభ్యులు ఉన్నారు. ఈ విధంగా NDA మొత్తం 435 మంది ఎంపీలను కలిగి ఉంది. 782 మంది ఎంపీలు ఎన్నికల్లో పాల్గొంటారు. అటువంటి పరిస్థితిలో మెజారిటీ సంఖ్య 392. క్రాస్ ఓటింగ్ లేకపోతే.. NDA విజయం దాదాపు ఖాయం.