పంచారామ క్షేత్రాలు ఏంటి.? వాటి నిర్మాణ చరిత్ర ఇదే..

పంచా క్షేత్రాలు లేదా పంచారామాలు అనేవి ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని శివుడికి అంకితం చేయబడిన ఐదు పురాతన హిందూ దేవాలయాల సమూహం. ఈ ఆలయాలు ద్రాక్షారామం, సామర్లకోట, అమరావతి, పాలకొల్లు, భీమవరంలో ఉన్నాయి. ప్రాంతీయ పురాణాల ప్రకారం.. ఈ ఆలయాలలోని లింగాలను, అరమాలుగా సూచిస్తారు. ఒకే ఏకీకృత శివలింగం నుండి సృష్టించబడ్డాయని నమ్ముతారు. పంచారామ ఆలయాల స్థాపనను ఇంద్రుడు చేశాడని పురాణాలు చెబుతున్నాయి. మరి వీటి స్టోరీ ఏంటి.? ఈరోజు చూద్దాం.. 

అమరావతిలోని అమరేశ్వర ఆలయాన్ని శిలాశాసనం, చారిత్రక ఆధారాల ఆధారంగా, దాని గోడలపై ఉన్న 35 శాసనాలలో మొట్టమొదటిది 1129 CE నాటిది. దాని ద్రావిడ నిర్మాణ శైలి 10వ శతాబ్దపు సామర్లకోట, ద్రాక్షారామ భీమేశ్వర ఆలయాలను పోలి ఉన్నప్పటికీ, మునుపటి శాసనాలు లేకపోవడం వల్ల ఆలయం తరువాత నిర్మించబడిందని సూచిస్తుంది. ఈ ఆలయం 11వ శతాబ్దంలో ఉద్భవించిందని పండితులు అంచనా వేస్తున్నారు. కాలక్రమేణా, భీమేశ్వర ఆలయాలతో సంబంధం ఉన్న ఇతిహాసాలు వాటిని అమరేశ్వర ఆలయంతో అనుసంధానించి ఉండవచ్చు. అమరావతి గుంటూరు జిల్లాలో, కృష్ణా నది ఒడ్డున ఉంది. ఇక్కడ ఇంద్రుడు అమర లింగేశ్వరుడిని పూజించాడని నమ్ముతారు.

ద్రాక్షారామ, ద్రాక్షారామం: ద్రాక్షారామంలోని భీమేశ్వర ఆలయం సాంప్రదాయకంగా చాళుక్య భీమ I ​​కి చెందినదిగా చెప్పబడుతోంది. అయితే దీనికి శిలాశాసన మద్దతు లేదు. అమ్మ II (945–970 CE) పాలన నాటి ఒక శాసనం కుప్పనార్య అనే అధికారి గురించి ప్రస్తావిస్తుంది. అతను ద్రాక్షారామంలో కుప్పేశ్వర అనే శివాలయాన్ని నిర్మించాడు. అయితే ఆ పేరుతో ఇప్పుడు ఆలయం లేదు. 1081 CE నాటి భీమేశ్వర ఆలయంలోని తొలి శాసనం ఈ కాలానికి ముందు దాని ఉనికిని సూచిస్తుంది. 982 CE నాటి మరొక శాసనం ఈ ఆలయాన్ని ప్రస్తావిస్తుంది. ఇది 10వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో బహుశా కుప్పనార్య కాలంలో నిర్మించబడిందని సూచిస్తుంది. రాముడు ఇక్కడ శివుడిని, తరువాత సూర్యుడిని, ఇంద్రుడిని పూజించాడని నమ్ముతారు. 18 శక్తి పీఠాలలో ఒకరైన మాణిక్యమాబా దేవి ఇక్కడ ఉంది.

సోమారామ, భీమవరం: భీమవరంలోని సోమేశ్వర ఆలయం తారకాసురుడి పురాణంతో ముడిపడి ఉంది. ఇక్కడ అతని మెడ నుంచి పడిపోయిన శివలింగ భాగాన్ని చంద్రుడు ప్రతిష్టించాడు. ఆలయంలో లభించిన తొలి శాసనం తూర్పు చాళుక్య రాజు శక్తివర్మ I (1001–1011 CE) పాలన నాటిది. ఈ ఆలయ నిర్మాణం 10వ శతాబ్దంలో జరిగింది. అయితే, నిర్మాణ లక్షణాలు తరువాతి కాలంలో ఇది పునర్నిర్మాణాలకు గురైందని సూచిస్తున్నాయి. సోమేశ్వర స్వామి ఆలయం గుణుపూడిలో ఉంది. ఈ ఆలయం ముందు చంద్ర కుండం అనే పవిత్ర చెరువు ఉంది.  ఈ లింగం చంద్ర మాసం ప్రకారం అమావాస్య సమయంలో నలుపు, పూర్ణిమ సమయంలో తెలుపు రంగులోకి మారుతుంది. అన్నపూర్ణ మాత ఆలయం రెండవ అంతస్తులో ఉంది.

క్షీరారామ, పాలకొల్లు: పాలకొల్లులోని క్షీరా రామలింగేశ్వర ఆలయం సాంప్రదాయకంగా నరేంద్ర మృగరాజు (విజయాదిత్య)తో ముడిపడి ఉంది. ఎడారుపల్లి రాగి ఫలకం గ్రాంట్ ప్రకారం 108 యుద్ధాలు చేసి శివాలయాన్ని నిర్మించాడు. పంచరామ మందిరాలలో భాగమైన ఈ ఆలయం, సాధారణ రెండు అంతస్తుల మందిరాలకు భిన్నంగా, ఒక చిన్న లింగంతో కూడిన ఒకే అంతస్తుల నిర్మాణం. ఆలయంపై ఉన్న నలభై ఆరు శాసనాలలో తొలిది 1156 CE నాటిది. తాజాది 1640 CEలో నమోదు చేయబడింది. శిలాశాసన ఆధారాల ఆధారంగా ఈ ఆలయం 11వ శతాబ్దం CEలో నిర్మించబడిందని నమ్ముతారు. స్థానిక పురాణం ప్రకారం. క్షీర రామ లింగేశ్వరుడు ఇక్కడ విష్ణువుకు సుదర్శన చక్రాన్ని సమర్పించాడు. ఓ మహర్షి శివుడి నుంచి వరాలు, పాలు పొందాడు. అందుకే దీనికి క్షీర (పాలు) అనే పేరు వచ్చింది. 

కుమారరామ, సామర్లకోట: సామర్లకోటలోని భీమేశ్వర ఆలయం తూర్పు చాళుక్య రాజు చాళుక్య భీమ I ​​(888–918 CE)కు ఆపాదించబడింది. ఈ ఆలయం సామర్లకోటకు దగ్గరగా చాళుక్య భీమవరం సమీపంలో ఉంది. పిఠాపురంలో లభించిన ఒక శాసనం చాళుక్య భీముడిని దీని నిర్మాణ ఘనతగా పేర్కొంటుంది. అతను 30 సంవత్సరాలు పరిపాలించిన విక్రమాదిత్య కుమారుడిగా వర్ణించబడ్డాడు. 360 యుద్ధాలను గెలిచాడని చెబుతారు. కొంతమంది పండితులు చాళుక్య భీమ II (934–945 CE) ఆలయ నిర్మాణానికి బాధ్యత వహించవచ్చని ప్రతిపాదించినప్పటికీ, చాలా ఆధారాలు చాళుక్య భీమ I ​​ను దాని స్థాపకుడిగా సమర్థిస్తున్నాయి. కుమార భీమేశ్వర స్వామి ఆలయం సామర్లకోటలో ఉంది. ఇది కాకినాడ నుండి దాదాపు 20 కి.మీ దూరంలో ఉంది. కార్తికేయుడు ఇక్కడ లింగాన్ని ప్రతిష్టించాడని భావిస్తారు. అందుకే దీనికి కుమారరామ అనే పేరు వచ్చింది.